Ülkemizde, etliye sütlüye karışmamak ve sorumluluktan kaçmak anlamında söylediğimiz “üç maymunu oynamak” deyimi gerçek anlamının uzağında kullanılmaktadır.
Deyimin aslı Japonca isimleri Mizaru, Kikazaruve Iwazaru olan üç bilge maymunla ilgilidir. Bu maymunlar, elleriyle gözlerini, kulaklarını ve ağzını kapatarak; kötüye bakmamayı, kötüye kulak vermemeyi ve kötü söz söylememeyi bize hatırlatır.
Oysa bizler, başımızı derde sokmamak için gerçekleri örtbas etmeyi, ‘görmedim, duymadım, bilmiyorum’ diyerek, kurnazca işin içinden sıyrılmayı, ‘üç maymunu oynamak’ deyimiyle de meşruiyet oluşturmayı marifet sayarız.
Bu deyimin bir Japon hikayesine dayandığı söylenir. Aslında bu hikayeler, insanlara kötüye bulaşmamaları ve iyi davranış geliştirmeleri için toplum muhayyilesinde oluşturulmuş bir kıssalardır.
Hikayeye göre, dağın bir yamacında maymunlar diğer yamacında ise şeytanlar yaşarmış. Maymunlar arasında eğer biri şeytanı görür ve sesini duyarsa lanetlenip taş kesileceğine ve maymunlar krallığının felakete uğrayacağına dair bir inanç varmış.
Dağın bir yamacında yaşayan maymunların bir maymun kralı onun da danışman olarak üç bilge maymunu varmış.
Üç bilge maymun bir gün dolaşırken çalıların arasında şeytanı görmüşler. Biri görmemek için gözünü kapatmış, biri duymamak için kulağını, bir diğeri ise ağzını kapatmış. Üç bilge maymun hem kendilerini hem krallarını hem de halkı korumak adına bu durumu bir sır olarak saklamışlar.
“Üç maymunu oynamak” demek kişinin hem kendini koruması hem halkın korunması adına şeytandan, yani kötülüklerden bahsetmemek, kötüye bakmayarak, kötüye kulak vermeyerek ve kötüyü konuşmayarak insanların huzurunu bozmamaktır.
Haydi var mısınız, gerçek anlamda üç maymunu oynamaya!
Yorum Yazın