Yargıya duyulan mutlak ihtiyaç ile yargıya güven arasındaki denge, Türkiye'nin asli ve sürekli gündem maddeleri arasında olmaya devam ediyor. Ülkemizdeki "adalet algısına" ilişkin kuşku marjı gerek insan hakları gerekse yargı alanındaki gayretleri daha yakından izlememizi gerektiriyor. İçinde bulunduğumuz "sosyal medya çağı", algı yönetiminin olguların önünde gitmesine yol açıyor. Haliyle, vitrine çok çıkan, çok paylaşım yapan, iddialı söz söyleyenin farkındalığı artıyor. Oysa çoğu zaman içi doldurulmaya muhtaç söylemler değil, bizzat takvime bağlı iş ve işlemler hepimizi daha yakından ilgilendiriyor. Örneğin Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı için uygulama takvimi, dün Adalet Bakanlığı'nın internet sitesinde Türkçe ve İngilizce yayımlandı.
Adalet Bakanlığı demişken... Sn Abdülhamit Gül'e özel bir parantez açmalıyız. Gül, Adalet Bakanı olduğu günden bugüne, evrensel hukuk değerleri ve yorumu konusunda net bir çizgi izledi. Sansasyonel beyanlar veya gündelik polemiklerle kamuoyunun karşısına çıkmamaya özen gösterdi. Dikkatli ve dürüst biçimde asli görevine odaklandı.
***
"Adalet mülkün temelidir" düsturu ile yetişmiş bizler için insan hak ve onuruna dair her gelişme son derece önemlidir. İşte bu nedenle, İnsan Hakları Eylem Planı'nda yer alan 393 faaliyetten 1, 3, 6,12, 24 aya takvimlendirilen taahhütlerden kritik önemde gördüğüm bazılarını hatırlatmak istiyorum. Örneğin önümüzdeki 1 ay içinde...
Kapalı ceza infaz kurumlarındaki çocukların ziyaretçileri ile tüm görüşmeleri "açık görüş" şeklinde yapılacak.
Örneğin 3 ay içinde... Katalog suçların kapsamı daraltılacak ve somut delile dayanma şartı getirilecek. "Konutu terk etmeme" adli kontrol tedbirinde geçen süre, cezanın infazından mahsup edilecek. Eşe karşı işlenen suçlarda ağırlaştırıcı sebep, boşanmış eşi de kapsayacak. İdari yargıda gerekçeli karar otuz gün içinde yazılacak.
Örneğin 6 ay içinde... Uzun yargılama faktörü, hâkim terfilerinde dikkate alınacak. Şiddet mağduru kadınlara avukat tayin edilecek. Çocuk mahkemelerindeki duruşma salonları çocuk dostu olacak şekilde tasarlanacak. Spor tahkim kurullarının yapısı güncellenecek. Bozma kararı verilen dosyaların öncelikle ve ivedilikle görülmesi sağlanacak. Avukatların dosya inceleme yetkisine yönelik kısıtlama kararlarına üst süre sınırı getirilecek. Borçluya, haczedilen malını satma imkânı verilecek. Uyuşturucu suçlarında beş yıl süreli "bağımlılık takip modeli" kurulacak. Finans, sendika, imar ve kamulaştırma, vergi ve bilişim suçlarında ihtisas mahkemeleri oluşturulacak.
Örneğin bir yıl içinde... İşkence iddiası içeren disiplin suçları bakımından zamanaşımı kaldırılacak. Uzun yargılamadan kaynaklı zararlar için İnsan Hakları Tazminat Komisyonu'na başvurulacak. Lekelenmeme hakkının kapsamı genişletilecek. "Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları İzleme Komisyonu" kurulacak. İfade hürriyetine ilişkin mevzuat gözden geçirilecek. Havalimanlarında 7 gün 24 saat adliye uygulaması yaygınlaştırılacak.
Ve nihayet... 2 yıl sonra... Yatırım ombudsmanlığı getirilecek. Toplanma hürriyetine ilişkin mevzuat yenilenecek.
NOT: 1 "Konutu Mayıs. "Emek ve Dayanışma Günü" Emek=Ekmek... Alın terinin kutsallığı ve helal kazancın huzuru daim olsun.
Yorum Yazın