26 gün oldu. İsrail sivillerin yaşadığı yerleri hastaneleri, okulları, camileri, mülteci kamplarını bombalıyor. 120 ülkenin ateşkes çağrısına kulak tıkıyor, bölgede adeta ölüm kusuyor. Her gün yüzlerce kişi hayatını kaybediyor.
Peki savaş kendi ekonomisini etkiliyor mu?
Uluslararası basında hemen her gün bir haber dikkatimi çekiyor.
Belli ki, Gazze'de ölen o çocukların, annelerin, babaların ahı işgalci İsrail'den çıkmaya başlıyor.
İsrail'de restoranlar ve mağazalar boşalmış durumda. Hane halklarının harcamaları çöktü. Havayolları İsrail'e uçuşların çoğunu iptal etti, turist gelmiyor. Ana doğalgaz sahalarından biri kapatıldı. Sadece Chevron'un Tamar doğalgaz sahasındaki üretimi durdurmasının aylık kaybının 200 milyon dolar olduğu belirtiliyor. Çiftlikler işçi eksikliği nedeniyle kapanıyor. İşletmeler on binlerce çalışanı ücretsiz izne çıkardı. İsrail'in ekonomik büyümesinin motoru olan, ihracatının da yüzde 48'ini oluşturan teknoloji endüstrisi kan kaybediyor. Önümüzdeki birkaç ay içinde kapanma tehlikesiyle karşı karşıya olan şirketler olduğu söyleniyor. Finansal veriler de kasvetli bir tablo çiziyor. Şekel değer kaybetti, hisse senedi endeksi düştü. Fitch, Moody's, S&P çatışmanın tırmanmasının İsrail'in devlet borç notunun düşmesine yol açabileceği konusunda uyarıda bulunuyor. Uluslararası bankalar art arda raporlar yayınlıyor. JPMorgan'a göre, İsrail bu çeyrekte yıllık bazda yüzde 11 küçülebilir. İsrail'in savaşı diğer cephelere yaymaya kalkması durumunda ekonomisinin toparlanmasının da daha zor olacağı belirtiliyor.
Tabii, savaş sadece İsrail'in ekonomisini etkilemiyor. Örneğin, Tamar sahasında bazı üretim kesintileri yaşanması Avrupa gaz fiyatları üzerinde de yukarı yönlü baskı uyguluyor. Gerilim yarın öbür gün Avrupa gazının bölge ülkelerinden tedarikine de yansıyabilir. Bu durumda İsrail'in savaş suçu işlemesine göz yuman Avrupa ülkeleri ne der, bilemiyorum!
Öte yandan, İsrail'in savaşı tırmandırması küresel ekonomi açısından da büyük bir risk... Dünya Bankası, İsrail-Hamas savaşının daha da kızışması halinde petrolün 150 dolar gibi rekor bir seviyeye yükselebileceğini söylüyor. IMF'ye göre, küresel petrol fiyatlarındaki yüzde 10'luk artış küresel enflasyonu 0.4 puan artırır, küresel büyümeyi de yüzde 0.15 aşağı çeker.
Üstelik savaşta yeni cepheler açmak, önemli ticaret yollarını da aksatır. Zira, Süveyş Kanalı, Kızıldeniz, Basra Körfezi ve Hürmüz Boğazı dahil olmak üzere dünyanın en yoğun nakliye rotalarının ev sahibi Ortadoğu...
Velhasıl, savaş binlerce masumun ölümüne neden olan İsrail'e de ona arka çıkan Avrupa'ya da yaramıyor.
Yorum Yazın