Herkes tarladan sofraya gelene kadar katlanan meyve-sebze fiyatlarını konuşuyor. Arada fırsatçı var mı? Kim kazanıyor, kim kaybediyor? Marketçi mi suçlu aracı mı? Otobanların ücreti fiyatları ne kadar artırıyor? Antalya'dan İstanbul'a gelene kadar hangi kalemler ücreti belirliyor?
Çoğumuzun zihnindeki sorular bunlar... Bu işle uğraşan bir üreticiden hesabı istedim. Antalya'dan çıkan 1 kilogramlık domatesin üzerinde hangi maliyet kalemleri var?
Bugün market rafında 23-25 TL arasında olan domates Antalya haline 10 TL'den giriyor. Buna rüsum, işçilik, kutu, ambalaj, kira-elektrik gibi masraflar eklendiğinde çıkışı 12.90 TL'yi buluyor.
Yani üreticiden tüccarın alarak 10 TL'ye hale getirdiği domatese Antalya'da 2.90 TL ekleniyor. Daha sonra bir kilo domatesin İstanbul yolculuğu başlıyor.
Hani hep tartışılan otoban maliyeti var ya…
1 kilogram domates için 1 TL…
Buna TIR şoförünün maaşından yakıt parasına ve otoban ücretine kadar her şey dahil…
Bu nakliye ücreti de eklendiğinde bir kilogram domates İstanbul haline 13.90 TL'ye girmiş oluyor. Tabii, orada da hamaliye ve kâr ekleniyor. Bu da 1.10 TL… Yani İstanbul Hal Çıkışı 10 TL'lik domatesin 15 lira…
Peki markette ne kadara alıyoruz?
23-25 TL… Hatta daha da pahalıya satan var. 'Marketçi kâr etmeyecek mi, masrafı yok mu?' diyebilirsiniz.
Elbette...
Amaaa…
Tabloda bir tuhaflık var…
Market 15 TL'ye İstanbul halinden çıkan malı 10 TL üzerine koyarak 25 liraya vatandaşa satmaya çalışıyor.
Bu durumun izahı yok.
Belli ki, marketçiler ceza meza dinlemiyor.
Devlet ne yapacak peki?
Bana kalırsa, Rekabet Kurulu'nun verdiği milyarlık cezalar bile marketçileri korkutmuyor.
O zaman daha ağır yaptırımlar gerekiyor. Misal, fahiş fiyat uygulayan markete kapatma cezası verilsin.
Şaka yapmıyorum…
Bir hafta ticareti yasaklansın. Bakalım o zaman da vatandaşın sofrasına el uzatmaya cüret edebilirler mi?
***
1 KG DOMATESTE KİM NE KAZANIYOR?
Mal bedeli: (Antalya hal girişi): 10 TL
Rüsum % 1 0.10 TL İşçilik 0.50 TL Kutu 1.70 TL Ara karton 0.10 TL Ambalaj 0.25 TL Genel giderler (kira, elektrik) 0.25 TL
Antalya Hal Çıkışı 12.90 TL Nakliye 1 TL
İstanbul Hal Girişi 13.90 TL Hamaliye 0.10 TL Kar 1 TL
Market satış fiyatı 25 TL
Yorum Yazın