TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi bünyesinde üniversiteler ve ilaç şirketlerinin yer aldığı 49 kuruluş ve 436 araştırmacının ortak çalışmalarıyla geliştirdiği 7 aşıdan 3’ünün hayvan deneyleri tamamlandı. Karı koca bilim insanları Prof. Dr. Mayda ve İhsan Gürsel’in yerli bir ilaç firmasıyla geliştirdiği aşıda sona yaklaşıldı. Faz 1 çalışmasının martın sonunda başlaması, aşının da haziranda piyasaya sürülmesi hedefleniyor.
Tüm dünyayı etkisi altına alan Kovid-19’a karşı en büyük silah: Aşı. O nedenle pek çok ülke, aşı çalışmaları başlattı. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre dünya genelinde 200 civarı aşı çalışması var. DSÖ bunlar içerisinde ilk olarak Türk asıllı bilim insanları Uğur Şahin ile Özlem Türeci’nin kurucuları olduğu BioNTech’in Pfizer ilaç şirketiyle birlikte geliştirdikleri Kovid-19 aşısının acil kullanımına onay verdi ve ABD ile Avrupa ülkelerinde aşı yapılmaya başlandı. ABD’nin Moderna, İngiltere’nin AstraZeneca/Oxford, Rusya’nın Sputnik V, Çin merkezli Sinovac şirketinin geliştirdiği CoronaVac da aşılar arasında öne çıkıyor.
Milliyet'ten Aysel Bozan Yılmaz'ın haberine göre; Türkiye’de de aşı konusunda ses getirecek çalışmalara imza atılıyor. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) çatısı altında, üniversiteler ve özel ilaç şirketlerinin birlikteliğiyle 7’si aşı, 10’u ilaç olmak üzere 17 proje yürütülüyor. Bunlardan 3 Kovid-19 aşı adayının hayvan deneyleri tamamlanarak klinik araştırmalar için 3 farklı tesiste, pilot üretim çalışmaları devam ediyor. Aynı zamanda bu aşıların klinik çalışma onaylarına yönelik Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK) başvuruları da yapılmış bulunuyor.
Tüm bu çalışmalarla ilgili bilgi almak üzere TÜBİTAK Başkanı Prof. Dr. Hasan Mandal, TÜBİTAK MAM Başkan V. Dr. Osman Okur, TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Şaban Tekin ve birinci faz aşamasına yaklaşan aşılardan birinin çalışmalarını yerli bir ilaç firmasıyla birlikte yürüten bilim insanları Prof. Dr. Mayda ve İhsan Gürsel ile bir araya geldik. O toplantıdan satır başları şöyle:
GÜÇLER BİRLEŞTİRİLDİ
Aşıyla ilgili tüm çalışmalar, TÜBİTAK MAM Gen Mühendisliği ve Biyoteknoloji Enstitüsü (GMBE) tarafından yürütülen COVID-19 Türkiye Platformu çatısı altında gerçekleştiriliyor.
Dünya Sağlık Örgütü'nden kritik aşı açıklaması
“Birlikte geliştirme” ve “Birlikte başarma” ilkesiyle aşının yanı sıra ilaçlar da geliştiren platform kapsamında, 32 üniversiteden 118, 8 özel sektör kuruluşundan 38, 9 kamu Ar-Ge biriminden 67 araştırmacı ve 167’si STAR (Stajyer Araştırmacı) bursiyeri olmak üzere lisans, yüksek lisans, doktora ve doktora sonrası 213’ü bursiyer, 436 araştırmacı görev alıyor.
TÜBİTAK MAM, projeler için gerekli sarf, cihaz, personel ihtiyaçlarını karşılıyor, aynı zamanda projelerde geliştirilen aşı ve ilaçların virüs nötralizasyon testleri ile ACE2 transgenik fare ve gelincik kullanılarak gerçekleştirilen Challenge (Karşı Koyma) testleri de TÜBİTAK’da gerçekleştiriliyor.
Platform kapsamında üretilen, 3 aşı adayının hayvan denemeleri tamamlandı, pilot üretim çalışmaları devam ediyor. Aynı zamanda bu aşıların klinik çalışma onaylarına yönelik TİTCK başvuruları da yapıldı.
Aşının yanı sıra ilaç çalışmaları kapsamında burundan enfeksiyon kapmayı engelleyen bir burun spreyi de üretiliyor.
Yerli ve milli aşı ile ilaç ihtiyaçlarının karşılanması hedefiyle çalışan platformda, dünyada var olan tüm aşı teknolojileri özgün katkılarla birlikte Türkiye’de de geliştiriliyor.
Aşılardan en az birinde, 28 Ocak’ta düzenlenecek TÜBİTAK Bilim Ödülleri töreninde, 1. Faz’a geçilmesi hedefleniyor.
Yorum Yazın