Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez'den doğal gaz açıklaması!

Bakan Fatih Dönmez, CNN Türk'te Hakan Çelik'in sorularını yanıtladı. Bakan Dönmez'in konuşmasından öne çıkanlar şöyle:

"Bu sene özellikle yıl başından sonra bereketli geçiyor. Şu anda da içinde bulunduğumuz İstanbul ve çevresinde yoğun kar yağışı uyarısı olan Trakya’da, Sakarya bölgesi ve Uludağ civarında 5 dağıtım bölgemiz var. 4 bin 600 civarında personel şu anda teyakkuzda olası arızalar gündeme geldiğinde müdahale etmek üzere.

Biz şirket yöneticileriyle yaptığımız toplantıda değişen iklim şartlarına karşı şebekenin güçlendirilmesi için çalışmalar yapıyoruz. 7-24 hizmete amade yapmak durumundasınız. Elektrik dağıtımında 100 bin civarında bir personel çalışıyor. Kesinti olmaması için gerekli tedbirleri aldık ve alıyoruz.

İSRAİL İLE ENERJİDE YENİ İŞ BİRLİĞİ YAPILACAK MI?

Geçtiğimiz günlerde İsrail Cumhurbaşkanı Ankara’daydı. Sayın Cumhurbaşkanımız da ifade etti. 'Enerji Bakanımız oraya gidecek ve temaslara başlayacak' dedi. Nisan gibi olur diye düşünüyoruz. Bundan 5-6 yıl kadar önce teknik düzeyde Doğu Akdeniz’de keşfedilen gazların Türkiye ve Avrupa’ya nakli ile ilgili temaslarımız olmuştu. Onların yeni rotalara da ihtiyacı var. Doğu Akdeniz’de sadece İsrail de keşif yapmadı. Mısır’da da bir keşif oldu. Bizim çalışmalarımız devam ediyor. Doğu Akdeniz hidrokarbon açısından potansiyeli yüksek bir bölge olarak öne çıkıyor. İki ülke de üretime başladılar. İsrail’in açıkladığı keşiflere baktığımızda 2 trilyon metreküp doğal gazı söz konusudur. Onlar ilk etapta kendi iç ihtiyaçları için karşılıyorlar. Pazar bulamıyorsanız ekonomik olarak size faydası yoktur demektir. En kısa yol Türkiye’den geçiyor.

'EN EKONOMİK GÜZERGAH TÜRKİYE'

Son 5-6 yılda temaslar kesilmişti. Onlar başka alternatif yollar da aradılar Avrupa’ya sualtından götürülmesine ilişkin olarak. Biz o günlerde de söylemiştik bunun ekonomik bir tarafı yok. Pazara gittiğinde gazın rekabetçi de olması lazım. Şu anda en ekonomik güzergah Türkiye olarak gözüküyor.

Bu işte karşılıklı tarafların uyuşmasıyla ilgili bir hadise. 500-600 km’lik bir hat gerekiyor. Bizim topraklarımızda mevcut hatlarımız var. Bir kısmı oradan rahatlıkla transfer edilebilir. İlerde daha yüksek miktarın taşınması gündeme gelirse ilave boru hatları yapmakta gerekebilir. İlk etapta bir gelecek gazı yurt içinde yapabiliriz. Swap'ta kullanılabilir. 10 birim alırsınız aynı gazın yurt dışına çıkması gerekmez başka kaynaklı bir gaz yurt dışına çıkabilir.

AVRUPA’NIN RUS GAZINA BAĞIMLILIĞI HAKKINDA

Avrupa’nın Rus gazına bağımlılığı yüzde 40. Yeni kaynakların rezervlerinin üretime hazırlanması süreye ihtiyaç duyan süreçlerdir. AB henüz netleştirmedi. En azından niyetini ortaya koydu. 'Rusya’ya bağımlılığı azaltmak istiyoruz yeni kaynaklara ihtiyacımız var' dedi.

TÜRKİYE’NİN RUS GAZINA VE PETROLÜNE BAĞIMLILIĞI NEDİR?

Doğal gazda yüzde 40, petrolde ise yüzde 25 civarındadır. Yıllara göre değişkenlik gösterebiliyor.

ENERJİ KONUSUNDA SIKINTI YAŞAMA İHTİMALİMİZ VAR MI?

Şu an için söz konusu değil. Cumhurbaşkanımız da açıkladı. Biz yaptırımların tarafı olmak istemiyoruz. İyi ticari ilişkilerimiz var. Diplomasi aracıyla çözmenin tarafı olduğumuzu ifade etmiştik. Gaz konusunda bir sıkıntı yaşamadığımızı kontrat bazında sevkiyatlara uyduklarında görüyoruz. 1986’da biz ilk doğal gazı Sovyetler Birliği’nden almıştık. Ukrayna, Romanya, Bulgaristan üzerinden Batı hattı dediğimiz hattan alıyorduk. İki sene önce Türk Akımı bitti biz doğrudan Karadeniz’in altından doğrudan Tekirdağ Kıyıköy’den alır vaziyete geldik.

'TÜRKİYE'NİN DOĞAL GAZ SIKINTISI YOK'

Geçmişte Ukrayna üzerinden gelen hatta sorunlar vardı. Zaman zaman geçmişte benzeri sıkıntılar olmuştu. İki senedir teknik sıkıntı yaşamıyoruz. Gazprom ile BOTAŞ sık sık görüşüyor. Sevkiyatta bir problem görmüyoruz. Bizi etkilemeyeceğini öngörüyoruz. Böyle bir konuşma da olmadı. Sık sık diyaloglarımız da var zaten. Türkiye’nin doğal gaz açısından tedarik problemi yok.

AKKUYU NÜKLEER SANTRALİNDE BİR PROBLEM VAR MI?

Hükümetler arası anlaşma ile Rusya Rosatom kurulu var. Burada Rosatom fiilen yatırımcı pozisyonundadır. Yatırımla alakalı birtakım taahhütleri var. 2023’te ilk üniteyi devreye alacağız. Şu an itibarıyla bize yansıyan bir gecikme yok. Ağırlıklı olarak ekipmanları Rusya’dan gönderiyorlar. Farklı ülkelerden de ekipman gönderildiği oluyor. An itibarıyla sahada iş yürüyor.

YENİ İLAVE SANTRALLER PLANLANIYOR MU?

Akkuyu’da 4 reaktör 4 santral demektir. 1200 megavat kurulu gücünde olacak 4 tanesi 4 bin 800’dür. Bizim daha önce Japonlarla görüşmemiz vardı. Fiyatlarla ilgili uyuşamadığımız için sonlandırmıştık. Şimdi Trakya için böyle bir çalışma yapıyoruz. Türkiye’nin belki ilerde de konuşabiliriz iklim değişikliği ile birlikte karbon emisyonunu azaltmak için yenilenebilir enerji ile ülke ihtiyacınızı karşılamanız durumu yoktu. 0 emisyon olan nükleer güç santralleri Türkiye’nin gündeminde olmaya devam edecektir. Sadece Türkiye’de değil, Avrupa’da Asya’da fosil yakıtlı klasik santrallere göre çok daha çevreci bunun farkındayız. Nükleer güç santralleri inşası söz konusu olacaktır.

Sinop ve Tekirdağ ile ilgili sürecin ikisini birlikte yürütüyoruz. Zemin etütlerinin yapılması bunlar kritik projelerdir. İnşaat öncesi yapılması gereken hazırlıklar vardır. Bunları bir taraftan götürüyoruz. Bunu hangi ülke ile kurumla götürüleceğini henüz karar vermiş değiliz.

YER SEÇİMİ KONUSUNDA KARAR VERİLDİ Mİ?

Sinop’taki bellidir. Trakya konusunda bir yer tespiti yapılmadı.

GÜNCEL ELEKTRİK FİYATLARI HAKKINDA

2010 yılında Meclis’imizden geçen mutabakat metni kapsamında fiyat belirlendi. Kw/s 12.30 centtir. Üretilen elektriğin biz yüzde 50’sini alacağız. Diğer kalanı serbest piyasada satılacak. 60 yıl ömrü olan tesislerdir. 15 yıllık dönemde baktığınızda tartışılabilir. 60 yıllık dönemde bunun ekonomik olduğunu görüyoruz. Fransa’ya baktığımızda kullandığı elektriğin yüzde 70’ini nükleerden alıyor daha ekonomik çözmüş oldu.

Uzun dönemde ekonomik katkısı diğerlerine göre daha fazladır. Son derece düzenli, kesintisiz elektrik üretebilen tesislerdir. Yenilenebilir tesisler açısından baktığımızda rüzgar, güneş, su bunlar iklim şartlarına göre değişiklik gösteriyor. Kurak bir sezon geçirdiğinizde barajlarınız istediğini kadar olsun üretimi yapamıyorsunuz. Güneş santralleri açısından gündüzü var gecesi var, bulut geçişlerinden etkilenebilirler. Kesintili bir kaynaktan 85 milyonun elektriğini kesintisiz vermeniz teorik olarak mümkün değildir. Bir yenilenebilirden tüm elektriği alıyoruz. Kalanı baz yüklü santrallerden karşılıyoruz. Bizim baz yük temel ihtiyacımızı karşılama imkanına sahip santraller olacaktır.

DOĞAL GAZ DESTEĞİ HAKKINDA

Martın ikinci yarısından itibaren sayın Aile Bakanımız 'ödemelere başlayacağız' dedi. Biz normalde ısıtma yardımını kömürle yapıyorduk. O şimdi yine devam edecek. Her yerde doğal gaz olmayabilir. Kömürü kullanıyorlarsa kömür desteği devam edecek. Aile ve sosyal yardımlaşma vakıflarına gidecekler orada belirli değerlendirmeler var. Orada vakıf insanlarımızı değerlendiriyorlar. Teknik çalışma yapıldığında yararlanabilirsiniz kararı üzerine bu yardımdan istifade edebilecekler. Gaz 3.5-4 milyona çıkacak. Elektrikten yararlanacak hane sayısı 2 milyondan 4 milyona çıktı.

450 lira ile bin 150 lira yıllık bazda doğal gaz yardımı yapılacak. Isınma sezonu her ilimizde aynı değil. Güney illerimizde ısınma ihtiyacı daha az. Ortalama 700-750 liralık bir ödemeden bahsedebilirsiniz."