ABD Merkez Bankası (Fed) faiz kararını açıkladı

16 Mart'ta başlayan Fed toplantısı sona erdi. ABD Merkez Bankası yılın ikinci faiz kararını açıkladı. Fed faizleri sabit bıraktı.  Faiz kararı 11'e karşı 0 oyla alındı. ABD Merkez Bankası (Fed), iskonto faiz oranını beklentiler doğrultusunda yüzde 0,25 olarak bıraktı. Fed'den yapılan açıklamada, "Mali şartlar destekleyici olmaya devam ediyor" dendi.

Fed'in toplantı metninde yer alan ifadeler; 

Toparlanma patikası virüsün yıl içindeki gelişimine bağlı. Ters repo büyüklüğü karşı taraf başına 30 milyar dolardan 80 milyar dolara yükseltildi. Hedefler konusunda daha fazla ilerleme sağlanana kadar tahvil alımı devam edecek. Politika yapıcıların çoğunluğu enflasyon tahminlerine yönelik riskleri ağırlıklı olarak yukarı yönlü olduğunu görüyor, Aralık'ta çoğunluk riskleri aşağı yönlü görüyordu. Tahvil alımları aylık en az 80 milyar dolar ve mortgage destekli menkul kıymet alımları aylık 40 milyar dolar olarak devam ettirilecek.

Destekleyici politika enflasyon bir süre için ılımlı şekilde yüzde 2'nin üzerine çıkana, ortalama enflasyon yüzde 2'in üzerinde oluşana ve uzun vadeli enflasyon bekleyişleri yüzde 2'de çıkarılana kadar devam ettirilecek. Eğer hedeflere ulaşmayı engelleyebilecek riskler gelişir ise para politikası duruşunu ayarlamaya hazır olacağız. Ekonomik projeksiyonlar, FOMC'nin tahminleri değil, üyelerin ortaya koydukları tahminleri tartışmıyoruz.  Faiz artırımı konusunda net bir yönlendirme ortaya koyduk. Faiz artırımı için gerekli standartların karşılanıp karşılanmadığına karar vermek için verileri görmeliyiz.

Uzun vadede insanların niteliklerine yatırım yapmamız gerekli. ABD'de toparlanma global toparlanmaya öncülük ediyor. Fed'in hedefleri yurt içine yönelik, ancak yurt dışı gelişmeleri izliyoruz. ABD'nin talebi zaman içinde global aktiviteyi destekleyecek. Avrupa'nın daha hızlı büyüdüğünü görmek isterim. ABD konusunda kısa vadede endişeli değilim. Bankaların temettü dağıtımı ve hisse geri alımları konusunda henüz bir karar vermedik. Bu konuda bir karar vermekten birkaç hafta uzaktayız.

 PANDEMİDEN OLUMSUZ ETKİLENEN SEKTÖRLER ZAYIF OLMAYA DEVAM EDİYOR

Ekonomik aktivite ve istihdam göstergeleri toparlanma hızında bir yavaşlamanın ardından yukarı döndü. Enflasyon yüzde 2'nin altında olmaya devam ediyor.

Genel finansal şartlar destekleyici olmaya devam ediyor, ekonomiyi destekleme tedbirlerini ve ABD hanehalkı ile işletmelerine kredi akışını yansıtıyor. Pandemiden en olumsuz etkilenen sektörler zayıf olmaya devam ediyor. Halk sağlığı krizi ekonomi üzerinde baskı yaratmaya, görünüme kayda değer riskler yaratmaya devam ediyor. 

Ters repo için limitin yükseltilmesi ABD Doları fonlama piyasalarının gelişimini yansıtıyor. Fed, 23 Mart sonrasında ticari mortgage destekli menkul kıymet alım operasyonları gerçekleştirmeyecek.

FED BEKLENTİLERİ

Fed yeni beklenti hedefleri şu şekilde;

-2021 Yılı GSYH beklentisi yüzde 6,5 (Önceki yüzde 4,2)
-2022 Yılı GSYH beklentisi yüzde 3,3 (Önceki yüzde 3,2)
-2023 Yılı GSYH beklentisi yüzde 2,2 (Önceki yüzde 2,4)
-Uzun dönem GSYH beklentisi yüzde 1,8 (Önceki yüzde 1,8)
-2021 Yılı işsizlik oranı beklentisi yüzde 4,5 (Önceki yüzde 5,0)
-2022 Yılı işsizlik oranı beklentisi yüzde 3,9 (Önceki yüzde 4,2)
-2023 Yılı işsizlik oranı beklentisi yüzde 3,5 (Önceki yüzde 3,7)
-Uzun dönem işsizlik oranı beklentisi yüzde 4,0 (Önceki yüzde 4,1)
-2021 Yılı PCE beklentisi yüzde 2,4 (Önceki yüzde 1,8)
-2022 Yılı PCE beklentisi yüzde 2,0 (Önceki yüzde 1,9)
-2023 Yılı PCE beklentisi yüzde 2,1 (Önceki yüzde 2,0)
-Uzun dönem PCE beklentisi yüzde 2,0 (Önceki yüzde 2,0)
-2021 Yılı çekirdek PCE beklentisi yüzde 2,2 (Önceki yüzde 1,8)
-2022 Yılı çekirdek PCE beklentisi yüzde 2,0 (Önceki yüzde 1,9)
-2023 Yılı çekirdek PCE beklentisi yüzde 2,1 (Önceki yüzde 2,0)

Fed'in faiz açıklaması sonrası Fed Başkanı Powell açıklamalarda bulunuyor.

Powell'ın açıklamalarından notlar;

Hiç kimse gelinen noktada rehavete kapılmamalı. Bazı çok kötü ekonomik sonuçlardan kaçınabildik.  Önümüzdeki patika hala belirsizliğini korumakta. Fed, ihtiyaç olduğu sürece destek sağlamaya devam edecek. Ekonomik toparlanma sona ermekten uzak, inişli çıkışlı. 

Ekonomik aktivitede genel toparlanma benzeri görülmemiş maliye ve para politikası adımlarından kaynaklı. Fed politika yapıcıları tahminlerini kayda değer şekilde yukarı yönlü revize ettiler. Enflasyon yüzde 2 hedefinin altında olmaya devam ediyor. Baz etkilerini ötesine baktığımızda ekonomi yeniden açılmaya devam ettikçe fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı görebiliriz.

HENÜZ VARLIK ALIMLARINI AZALTMAYI KONUŞMAYA BAŞLAMANIN ZAMANI DEĞİL

Fiyatlarda tek seferlik artışların enflasyon üzerinde sadece geçici etki yapması büyük olasılık. Enflasyonda yüzde 2'nin üzerine geçici artış faiz artırımı için şartları karşılamayacak. Ekonomi istihdam ve enflasyon hedeflerinden oldukça uzakta. Daha fazla ilerlemenin başarılmasının biraz daha zaman alması büyük olasılık.

Henüz varlık alımlarını azaltmayı konuşmaya başlamanın zamanı değil. Varlık alımlarının azaltılmaya başlanması konusunda mümkün olduğu kadar önceden bilgi sağlamak istiyoruz. Varlık alımlarının azaltılmaya başlanması için hedeflerin yakalanmasına doğru önemli ilerleme görmemiz gerekli.

Verilerin hedeflere doğru önemli, büyük ilerleme sağladığımızı gösterdiğini gördüğümüzde bunu söyleyeceğiz. Komite'nin büyük çoğunluğu bu tahmin dönemi için faiz artırımı öngörmedi. Yıl ilerledikçe işgücü piyasaları ve enflasyon konusunda daha hızlı ilerleme sağlamaya başlamayı bekliyoruz. Kaldıraç rasyosu konusunda önümüzdeki günlerde söyleyecek bir şeylerimiz olacak. İş gücü piyasası konusunda bir dizi göstergeyi değerlendiriyoruz.

MALİ POLİTİKA İSTİHDAMA DÖNÜŞÜ HIZLANDIRDI

Ekonomik projeksiyonlar, FOMC'nin tahminleri değil, üyelerin ortaya koydukları tahminleri tartışmıyoruz.  Faiz artırımı konusunda net bir yönlendirme ortaya koyduk. Faiz artırımı için gerekli standartların karşılanıp karşılanmadığına karar vermek için verileri görmeliyiz. Ekonominin gelecekteki 2-3 yıl için durumu oldukça belirsiz. Enflasyonun ılımlı şekilde yüzde 2'nin üzerine çıktığını görmek istiyoruz. Yüzde 2'nin ılımlı üzeri konusunda spesifik bir seviye vermedik, çünkü önce oraya ulaştığımızı görmek istiyoruz.

Ekonominin ne kadar iyi performans gösterdiği önemli değil, işsizliğin aşağı gitmesi zaman alacak. İnsanların işlerine göre dönmeleri biraz zaman alacak. Hala işlerine geri dönmeleri gereken 10 milyon insan var. Bir dizi finansal koşulu izlemeye devam ediyoruz. Finansal şartların destekleyici olmaya devam etmesi önemli, bu şekilde hedeflerimizi başarabiliriz. 

Piyasalarda düzensiz şartlardan veya hedeflerimizi başarmamızı tehdit eden sıkılaşmadan endişeleniriz. Şu anda para politikası duruşumuz uygun, cari duruşumuzun uygun olduğunu düşünüyoruz. Mali politika maksimum istihdama dönüşü hızlandırdı. Mali politika genel olarak bize iz bırakacak etkilerden kaçınma konusunda gerçekten yardım etti.

Uzun vadede insanların niteliklerine yatırım yapmamız gerekli. ABD'de toparlanma global toparlanmaya öncülük ediyor. Fed'in hedefleri yurt içine yönelik, ancak yurt dışı gelişmeleri izliyoruz. ABD'nin talebi zaman içinde global aktiviteyi destekleyecek. Avrupa'nın daha hızlı büyüdüğünü görmek isterim. ABD konusunda kısa vadede endişeli değilim -Bankaların temettü dağıtımı ve hisse geri alımları konusunda henüz bir karar vermedik.

ÖNÜMÜZDE HALA ÇOK FAZLA BELİRSİZLİK VAR

Bu konuda bir karar vermekten birkaç hafta uzaktayız. Faiz artırımı yapabilmek için kriterlerimizi sıraladık, hedeflerimizin yakalanması gerektiğini ortaya koyduk. Faiz artırımı ekonominin gidişatına bağlı, önümüzde hala çok fazla belirsizlik var. Bu tahminler Komite'nin verdiği taahhütler değil, katılımcıların kendi tahminleri. Bu tahminler bir öngörü veya bir taahhüt değil. Pandemi henüz sona ermedi, büyümenin, enflasyonun ve işsizliğin ne kadar hızlı iyileşeceği faiz artırım zamanlamasını belirleyecek. Yaptığımız tahminler, o tahminlerde öngörülen tarihte faiz artırımı yapılacak anlamına gelmiyor. 

Hanehalkları veya işletmelerin borç seviyeleri konusunda endişeli değiliz. Varlık değerlemeleri bazı ölçümlere göre, tarihi değerlerle karşılaştırıldığında yüksek. Komite üyelerinin tahminlerine çok fazla anlam yüklenmemeli. Faiz artırımı için maksimum istihdama, yüzde 2 enflasyona geçici olmayan bir şekilde ulaşmak gerekli. 

Ekonomiye, Fed hedeflerini başarmak için ihtiyaç duyduğu desteği vermeye bağlıyız. Finansal istikrarı devam ettirmek kesinlikle zaruri ve bunu dikkatle izliyoruz. Düşük faizler ve finansal istikrarsızlık arasında bağlantı insanların düşündüğü kadar sıkı değil. Finansal şartları finansal krizden öncesine göre daha yakın şekilde izliyoruz. Şimdi sistemin güçlendirilmesi gereken diğer parçaları üzerinde çalışıyoruz. Düşük işsizlik ve enflasyon arasında bağlantının sıkı olduğu dönem çok geride kaldı. Enflasyondan endişe etmeden daha yüksek seviyede istihdam hedefleme özgürlüğümüz olduğuna inanıyoruz.

Enflasyondan çok fazla endişe etmeden daha yüksek seviyede istihdam hedeflemeye odaklanma özgürlüğümüz olduğunu düşünüyoruz. Şubat'ta gördüğümüzden daha hızlı istihdam yaratımı görmeyi bekliyoruz. Yakın zamanda güçlü istihdam büyümesi görmeyi bekliyoruz, ancak büyük ilerleme biraz zaman alacak. Biz size sinyal verene kadar, henüz o noktaya gelmediğimizi varsayabilirsiniz. Varlık alımlarında olası azaltıma başlamak için tarih işaret etmeye başlamak uygun değil. Mart-Nisan aylarında enflasyonda bir artış görmek çok büyük olasılık. Ancak enflasyon çok çabuk şekilde azalacaktır. Ekonomi yeniden açıldıkça daha fazla harcama göreceğiz, arz darboğazları görmek sürpriz olmayacak, bu da enflasyonda göreceli olarak ılımlı artış anlamına gelebilir.

FED ŞAHİNLEŞİYOR MU?

İntegral Yatırım Araştırma Müdür Yardımcısı Seda Yalçınkaya Özer yaptığı açıklamada, "Beklentilere paralel olarak Fed faizlerde değişikliğe gitmedi ve faizi yüzde 0-0.25 aralığında sabit bıraktı. FOMC üyeleri kararı oy birliğiyle aldı. Tahvil alımlarında bir değişiklik beklenmiyor. Bu tarafta da bir değişiklik yok. Bu kararlar piyasa için sürpriz değil. Karar metninde de çok önemli bir değişim görmedim. İkinci paragrafta ekonomik aktivite ve enflasyonla ilgili sınırlı değişiklikler var. Bunların haricinde bir önceki toplantı metniyle karşılaştırıldığında fiyatlama gereği uyandıracak önemli bir değişim bulunmuyor. Fed kararında majör bir değişim yok. 2023 yılında yedi üye Fed’den faiz artış tahmini yaptı. Daha önce beş Fed üyesi 2023 yılı için faiz artırımı bekliyordu. 2022 yılı için bir üye faiz artırımı beklerken bu dört üyeye çıkmış. Fed üyelerinin özellikle 2022 yılında faiz artırımına ilişkin daha yakın hissetmesi görece şahin bir bakış olabilir. Bunun piyasadaki yankısını Fed Başkanı Powell’ın konuşmasından sonra daha net anlayabiliriz diye düşünüyorum. Bu konuda Fed Başkanının açıklamaları daha dengeli olabilir" dedi.

2021 YILI İÇİN ENFLASYONDA İYİMSER BEKLENTİLER VAR

Özer, "Projeksiyonlarda beklenildiği üzere 2021 yılı büyümesi yüzde 4.2’den yukarı yönde yüzde 6.3’e revize edildi. Bu piyasa için sürpriz değil. Aralık ayı Fed toplantısından sonra teşvik paketinin piyasaya sunulması ve ABD’de aşılanmanın hızlanması büyüme beklentilerini yukarı çekmişti. 2022 ve 2023 yılları için beklentilerde sınırlı değişim var. Projeksiyonda 2021 yılı için enflasyonda iyimser beklentiler var. 2021 yılı core PCE yüzde 1.8’den yüzde 2ç4’e yukarı yönde revize edilmiş. Ancak bu da piyasa için yeni bir fiyatlama getirecek unsur değil. Burada da sürpriz yok. Zaten piyasa ve ABD 10 yıllık tahvil faizlerine enflasyon ve büyüme konusundaki iyimser beklentiler yansımış durumda.
İşsizlik oranında ise 2021 yılı için yüzde 5’ten yüzde 4.5’e, 2022 için yüzde 4.2’den yüzde 3.9’a ve 2023 için yüzde 3.7’den yüzde 3.5’e revizeler söz konusu. Özetle Fed toplantısında noktasal grafikteki faiz artırım beklentilerindeki değişim dışında piyasanın yönünde gelişmeler yaşandı. Bundan sonraki aşamada Powell’ın piyasaya yansıttığı söylemler ön planda olacak. Ancak Powell’ın bir önceki Fed toplantısıyla bu toplantı arasında yaptığı iki konuşmadaki ılımlı ve güvercin açıklamalarından sapması beklemiyoruz. Fed kararı sonrası piyasa reaksiyonuna baktığımızda dolar endeksinde hafif gerileme var. ABD 10 yıllık tahvil faizleri yüzde 1.66 seviyesinden yüzde 1.63 seviyesine gerilemesi sonrası şimdilerde yüzde 1.65 seviyesinde bulunuyor. DolarTL 7.54 seviyesinde seyrediyor. GOP’larda Rus Rublesi dışında baskı hafiflemiş görünüyor. Anca ABD 10 yıllık tahvil faizlerinde tekrar yukarı yönlü eğilim olursa GOP’lardaki baskı artabilir. Orası daha rahatlamış değil. Ons altın 22 günlük ortalama olan 1745 seviyesinde bulunuyor" açıklamasında bulundu. 

FED, HASSAS DENGELERİ GÖZETMEK DURUMUNDA OLACAK

Tera Yatırım Ekonomist Enver Erkan yaptığı açıklamada, "Fed kararlarında; ekonomik projeksiyonların biraz daha toparlanmanın boyutuna bağlı revize edildiği, buna karşılık kısa vadeli etkilerin orta ve uzun vadeli etkilerden daha fazla öngörüldüğünü gözlemliyoruz. FOMC politika açıklamasında değişim gösteren cümlenin yeni hali; “İyileşme hızındaki yavaşlamanın ardından son dönemde ekonomik aktivite ve istihdam göstergeleri yukarı dönmüştür.” şeklinde. Mali paketin yaratacağı canlanma ve enflasyon etkisi kısa vadeli beklentilere yansıtılmış durumda. Nitekim, 2021 GSYH büyüme beklentisi yüzde 4,2’den yüzde 6,5’e, 2021 PCE enflasyon beklentisi ise yüzde 1,8’den yüzde 2,4’e yukarı revize edildi. Çekirdek PCE de zaten bunun az bir oranda törpülenmiş versiyonu. Ortalama enflasyon hedeflemesi bakımından da, 2021 ve 2022 yıllarında hedefin üzerinde gidecek bir enflasyon beklentisi normal. Zira, 2022’de yüzde 2 ve 2023’de yüzde 2,1 beklenmesi itibariyle sonraki aşamada soğuyacak ve akabinde organik artacak bir enflasyon beklentisi mevcut. Yani aslında asıl çıkarım, mali paketin yaratacağı enflasyon etkisi dönemsel olacak. 2020 kriz yılı olduğu için, toparlanma ve mali paket etkili 2021 yüzde 6,5 ile normalin üzerinde büyümeye işaret edecek varsayımı da normal. Fed üyelerinin varsayımları, büyümeyi 2022’de yüzde 3,3 ve 2023’te yüzde 2,2 seviyesinde gösteriyor. Yani büyüme de, 2021’in destekli etkisi geçtikten sonra önce normale dönecek, sonra da hız kaybedecek. İstihdam dinamikleri açısından da, 2021’de yüzde 4,5 olarak beklenen oranının 2022 ve 2023’te daha az momentum ile düşerek yüzde 3,9 ve yüzde 3,5 seviyelerinde olması bekleniyor. Burada da resim, 2020’den çok daha iyi ancak 2019’dan daha olumsuz. Nokta tahminlerinde bir değişim yok. Dolayısıyla, Fed faiz artırma takvimini öne çekmiyor ancak sıkılaşma 2022’nin bir yerinde başlayabilir. Getiri eğrisi tarafında, zaten enflasyon varsayımlarının getirdiği fikir itibariyle direkt bir yaklaşım yok. Eğer enflasyon dönemsel artıştan sonra normale dönecekse, piyasanın tahvil satarak sağlamaya çalıştığı sıkılaşma da dönemsel kalacaktır. Ancak kısa vadeli dönemde, verim eğrisinin gerisinde kalmak ne gibi dengesizlikleri ortaya çıkarır, öngörmek zor. O hala bir tehdit unsuru olacaktır. Fed açıklamalarından sonra uzun vadeli faizlerin son günlerde alışılageldik seviyelerde devam ederek yukarı meyil gösterme durumu devam edebilecektir. Powell’a gelince; ekonomi konusunda temkinli ve enflasyon konusunda endişeli değil" ifadesinde bulundu. 

2022’DE FAİZ ARTIRIMI BEKLEYEN SAYISI 4’E YÜKSELDİ

Fon Yöneticisi Rıdvan Baştürk Fed'in faiz kararını ve Fed Başkanı Powell'ın açıklamalarını değerlendirdi. Baştürk, "Fed, beklenildiği gibi faiz ve tahvil alım programında bir değişikliğe gitmedi. Üç ayda bir açıklanan ekonomik projeksiyonlarda ise önemli revizyonlar var. Büyüme beklentisi bu yıl için yüzde 4.2’den yüzde 6.5’e, gelecek yıl için ise yüzde 3.2’den yüzde 3.3’e revize edildi. Enflasyon ise bu yıl için yüzde 1.8’den yüzde 2.4’e, gelecek yıl için ise yüzde 1.9’dan yüzde 2’ye yukarı yönde revize edildi. İşsizlik oranında ise aşağı yönde revizeler var. Asıl önemli olan ise aralık projeksiyonunda 2022 yılı için faiz artırım bekleyen sayısı 1 iken, bu sayının 4’e yükselmesi. Ben bu raporu şahin olarak yorumluyorum. Kısa vadeli hareketler yanıltıcı olabilir. Fakat dolar endeksi için pozitif beklentim devam ediyor. Dolar endeksinde yaşanabilecek düşüşlerin orta vade için alım fırsatı verebileceğini düşünüyorum. Fed Başkanı Powell yaptığı açıklamada klasik söylemlerini tekrarladı. Fed’in ihtiyaç olduğu sürece destek sağlamaya devam edeceğini ve enflasyonun yüzde 2 üzerine yükselmesine izin vereceklerini açıkladı. Bu söylemler sürpriz değil, zaten uzun bir süredir söylediği şeyler. Bu gelişmeler sonrası 10 yıllık faizlerde önemli bir değişim görülmezken, dolar endeksinde ise baskı görmekteyiz. Bunu kar satışı olarak görüyorum" açıklamasında bulundu. 

İLK AÇIKLAMASI BEKLENTİLER YÖNÜNDEYDİ

Fed 2021 yılının ilk toplantısını 26-27 Ocak tarihlerinde gerçekleştirmişti. İlk kararında beklentiler doğrusunda ilerleyen Fed, faizleri sabit bırakmıştı. Alınan kara sonucunda faizler yüzde 0-0.25 aralığında kalmıştı. 

Fed Başkanı Powell ilk toplantı sonrası yaptığı açıklamada özellikle pandemi ve ekonomik gelişmelere vurgu yapmıştı. Powell pandemi bitene kadar ekonomik açıdan desteğin süreceğini belirtirken, hizmet sektöründe ise zayıflık vurgusunun altını çizmişti. 

2022'NİN SONUNDA ARTIŞ BEKLENİYOR

Piyasalarda endişeye neden olan tahvil faizlerindeki yukarı yönlü seyir devam ederken, ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi, yüzde 1,67'ye kadar çıktı ve 13 ayın zirvesine tırmandı. Analistler, Fed'in faiz ya da para politikasına ilişkin herhangi bir değişikliğe gitmesini beklemiyordu.

Fed 2023’ün sonuna kadar faiz oranlarını var olan sıfıra yakın düzeyde sabit tutmayı planlarken piyasalarda beklenti Fed’in en erken 2022’nin sonuna kadar faiz artışına gideceği yönünde.

Yükselen tahvil getirileri karşısında soğukkanlılığını koruyan Fed, para politikası kararında faizlerin artırılacağı beklentisinde olanlar aleyhine ifadeler kullanmayı düşünebilir. Fed para politikası kararıyla güncel ekonomik büyüme tahminlerini de açıklayacak.

FED 2021 TOPLANTI TAKVİMİ

FOMC, her yıl olduğu gibi 2021'de de 8 kez toplanacak.  FOMC toplantılarının 2021 yılındaki tarihleri şöyle olacak:

FED PANDEMİNİN İLK YILINDA HANGİ KARARLARI ALMIŞTI?

Fed 2020'nin ilk toplantısında değişikliğe gitmemiş faizleri 1.50 – 1.75 aralığında bırakmıştı. Fed geçtiğimiz sene koronavirüs salgınının ekonomik etkilerini azaltmak için 18 Mart'taki toplantıyı beklemeden 3 Mart'ta 50 baz puan indirmiş ardından 16 Mart'ta faizleri 0-0,25 aralığına çekmişti. 

Fed 29 Nisan, 10 Haziran, 29 Temmuz, 16 Eylül, 5 Kasım ve 16 Aralık'ta gerçekleştirdiği diğer toplantılarında ise faizlerde değişikliğe gitmemişti.