Kalın: "Şu anda yaşanan ilhak ve sonrasında yükselen şiddete rağmen biz hala diplomasi kapısının açık tutulması gerektiğini düşünüyoruz"

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü Kalın, katıldığı bir canlı yayında gündeme ilişkin soruları yanıtladı.

"Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Astana'da Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir görüşmesi olacak mı?" sorusu üzerine Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın perşembe günü Putin ile bir görüşme yapacağını söyledi.

"Rusya-Ukrayna savaşında, Türkiye birçok meselede önemli adımlar attı. Gelinen aşamada buradaki rolü ne olacak? İstanbul'da, Putin ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'nin bir araya getirilmesi Astana'da görüşülecek mi?" sorusuna Kalın, "Biz, öncelikle diplomasinin kapısını açık tutmak istiyoruz. Savaş şiddetlenince ki şu anda maalesef şiddeti artacak gibi görünüyor. 'Artık diplomasinin zemini kalmadı' diye düşünenler genelde yanılırlar. Tam tersine diplomasi böyle dönemlerde daha da önemli hale gelir" yanıtını verdi.

Antalya Diplomasi Forumu'nda ve İstanbul'da Rusya-Ukrayna tarafını bir araya getirdiklerini, tahıl sevkiyatı anlaşmasını, esir mübadelesini yaptıklarını, Zaporijya Nükleer Santrali'nin etrafında güvenliği sağladıklarını anımsatan Kalın, "Bütün bunları dikkate alarak, şu anda yaşanan ilhak ve sonrasında yükselen şiddete rağmen biz hala diplomasi kapısının açık tutulması gerektiğini düşünüyoruz. Bu yönde iki tarafa telkinlerde bulunuyoruz" dedi.

"ABD'nin Rusya-Ukrayna savaşının devam etmesini istediğini görüyoruz. Burada rollerin değiştiği, Rusya'nın 'gelin oturalım, konuşalım' dediği yerde, Ukrayna'nın 'hayır, istemiyoruz, çünkü siz, bize saldırıyorsunuz' cümlesinin arkasında ABD ya da Batı olabilir mi?" sorusu üzerine Kalın, "Bu savaşın iki boyutu var. Birinci boyutu Ukrayna topraklarında yaşanan işgal ve ilhak. Bunun sonlanması, çatışmaların durması lazım. Bunda bir şüphe yok. Bunun yolu da daha fazla savaş değil, müzakere, diplomasi" ifadelerini kullandı.

Savaşın ikinci boyutunun daha geniş bir jeopolitik zeminde gerçekleştiğini belirten Kalın, "Burada da Rusya ile Batı arasında farklı bir hesaplaşma, bir karşı karşıya gelme var" dedi.

"Şu anda savaş taraftarları daha güçlüler"

"Rusya-Ukrayna savaşında süreç neye doğru gidiyor?" sorusuna Kalın, "Şu anda savaş taraftarları daha güçlüler ve daha fazla savaş istiyorlar. Avrupa ülkelerinin önemli bir kısmı, ABD, savaşın devam etmesi yönünde bir tercih ortaya koyuyor. Rusya da buna karşı 'daha fazla savaş' diyor. Dünkü saldırıları gördük, 2 gün önce Kerç Köprüsü'nün vurulması, ardından 80'e yakın füzenin fırlatılması bu şeyin artacağını gösteriyor" cevabını verdi.

"Yunanistan meselesi son dönemde rahatsız edici dereceye geldi. Yunanistan, ABD'den aldığı destekle 'yangın söndürme tatbikatı' adı altında bir askeri tatbikat yapıyor. Yunanistan, Ukrayna olma yolunda mı? Bizi de Rusya kılıfına mı sokacaklar? Böyle mi düşünülüyor?" sorusu üzerine Kalın, Yunanistan'ın bir süredir Türkiye karşıtlığı bir proje yürüttüğünü, ancak bunun başarısız olduğunu söyledi.

Yunanistan'ın kendi güç ölçeği çerçevesinde Türkiye ile nasıl bir ilişki içinde olacağını yeniden tanımlaması gerektiğini vurgulayan Kalın, Yunanistan'ın bazı güçleri arkasına alarak, Türkiye karşıtı lobileri harekete geçirerek alabileceği mesafenin belli olduğunu ifade etti.

Libya ziyareti

Kalın, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatıyla Türkiye'den üst düzey bir heyetin Libya'ya resmi bir ziyaret gerçekleştirdiği ve hidrokarbon anlaşması imzalandığı hatırlatması üzerine, Fethi Başağa'ya bağlı birliklerin 27 Ağustos'ta Trablus'a girmeye çalışmasının ardından Libyalı mevkidaşlarını İstanbul'a davet ettiklerini ve son ziyaretin de Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın talimatıyla bu davet kapsamında gerçekleştirildiğini söyledi.

Trablus'a gittiklerini ama Bingazi ve Tobruk'taki temaslarının da devam ettiğini belirten Kalın, hidrokarbon anlaşmasının, 2019'da Serrac Hükümeti döneminde imzalanan deniz yetki sınırlarını belirleyen anlaşma olduğunu anımsatarak, şöyle devam etti:

"Türkiye ile Libya'nın deniz komşusu olduğumuzu da tescil eden çok önemli bir anlaşmaydı. Biz onaylattık, Libya tarafı da onaylatma süreci içerisinde. Haritaya doğru açıdan baktığınız zaman, 'Evet Türkiye ile Libya deniz komşusuymuş. Deniz yetki alanları bağlamında bir iş birliği yapabiliyormuş.' Herhangi bir başka ülkenin hakkını hukukunu ihlal etmeden Yunanlıların iddialarının hiçbir kıymeti yok. Çünkü bu Türkiye ile Libya arasında yapılmış bir anlaşma. Benzer bir anlaşmayı Yunanistan, Mısır ile yaptığı zaman kimse bir şey demedi onlara. Yani 'Yunanistan nere, Mısır nere?' demedi. Deniz yetki alanları açısından baktığınızda haritaya farklı bir zaviyeden bakmak gerekiyor. Bu farkındalığı yeniden inşa etti aslında. Hani 'bizim Libya'da ne işimiz var?' söylemlerinin de aslında ne kadar anlamsız, yersiz olduğu bir defa da ortaya çıkmış oldu.

Ama en önemlisi Türkiye ilk defa bir başka ülkeyle deniz yetki anlaşması imzalamak suretiyle Akdeniz'de çok önemli bir varlık iddiasında bulundu. Doğu Akdeniz'de en uzun kıyısı olan ülkeyiz. Mevcut haritaları, bizim için hiçbir kıymeti olmayan Sevilla Haritası gibi haritaları önümüze koyarak, bizi adeta Antalya Körfezine hapsetmek isteyen bir bakış açısı vardır. Cumhurbaşkanımızın vizyoner liderliği ve güçlü iradesiyle Serrac Hükümeti ile o anlaşma İstanbul'da, Dolmabahçe Ofisi'nde yapılmıştı. Uzun müzakereler sonunda gecenin geç bir vaktinde. O anlaşma imzalandığında biz tarihi bir ana şahitlik ettiğimizi biliyorduk. Orada bir anlamda Türkiye kendi haritasının ilk örneklerini, ilk çizgilerini çizmiş oldu. Doğu Akdeniz'den bahsediyorsanız Türkiyesiz bir Doğu Akdeniz haritası çizemezsiniz."

Yeni hidrokarbon anlaşması

Yeni hidrokarbon anlaşmasının Libya ve Türkiye'nin ortak deniz sahalarında ve uluslararası sularda ortak arama-tarama, sondaj çalışmaları yapılmasını karara bağlayan bir anlaşma olduğunu ifada eden Kalın, "Gayet meşru, kimsenin deniz sahasıyla ihtilaf içerisinde olmayan, Türkiye'de yahut Libya açıklarında veya uluslararası sularda arama-tarama, sondaj çalışmaları yapması için ahdi zemin oluşturan son derece önemli bir anlaşma." dedi.

Türkiye'nin arama-tarama faaliyetleri bakımından imkan ve kabiliyetlerini arttırdığını vurgulayan Kalın, şöyle konuştu:

"Aynı savunma sanayinde olduğu gibi bu gözden kaçıyor bazen ama bizim şu anda iki arama-tarama, 5 sondaj gemimiz var. Bu muazzam bir şey. Bu kapasite o kadar yükseltildi ki, bunu zaten bugüne kadar yapılmamış olması çok büyük bir eksiklik. Üç tarafı denizlerle çevrili bir ülkesiniz ama sizin bir arama tarama filomuz yok. Ama hamdolsun şu anda var. Zaten Karadeniz'de bulundu, arkası gelecek. Muhtemelen Karadeniz'de inşallah kapasite artırımı olacak."

"Cumhurbaşkanı Erdoğan, Esed ile görüşecek mi?" sorusu üzerine Kalın, şu yanıtı verdi:

"Şimdi, şu anda böyle bir siyasi zemin yok. Böyle bir arayışın içerisinde değiliz ama Cumhurbaşkanımız hep şunu söyler, 'Diplomaside kapıyı kapatmak diye bir şey olmaz.' Kendisinin talimatlarıyla istihbarat başkanı görüşüyorlar, konu bazlı zaten görüşmeler yapıyorlar. Bunu kendisi de bir müddettir söylüyor. Bunun dışında kendisinin bize, 'siyasi kanaldan görüşmeler yapın.' tarzında bir talimatı olmadı ama onu bir ihtiyat kaydı olarak koydu. Yarın öbür gün ülkemizin çıkarları gerektirdiğinde belki bu görüşmede olabilir, olmayabilir ama şu anda hemen bugünden yarına böyle planlanmış bir şey yok. Bizim Suriye konusundaki bakış açımız da belli. Orada şeffaf, uluslararası hukuka uygun, kucaklayıcı ve kuşatıcı, seçim yapmak suretiyle bir hükümetin işbaşına gelmesi, bu iç savaşın sona erdirilmesi ve Suriye'de şartlar olgunlaştığı zaman da Türkiye'deki mültecilerin ülkelerine geri dönmesi. Bunu da Birleşmiş Milletler parametreleri çerçevesinde yani gönüllü, güvenli ve onurlu bir şekilde yapmalarını sağlayacak çalışma devam ediyor."

Türkiye yüzyılı

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin (TBMM) yeni yasama yılı açılışında yaptığı konuşmada, "bu yüzyıl Türkiye'nin yüzyılı olacak" sözünü değerlendirmesi istenen Kalın, "Sayın Cumhurbaşkanımız bu ifadeyi birkaç defa kullandı. Meclis'teki hitabında, bütün siyasi partilerin de bulunduğu ortamda 'Gelin Türkiye yüzyılını birlikte inşa edelim.' dedi. Aslında bu büyük Türkiye hikayesini gelin birlikte yeniden yazalım, inşa edelim, büyütelim, devam ettirelim çağrısı. Türkiye'nin yüzyılı, bunun hülasa edilmiş, iyi düşünülmüş bir üst başlık haline getirilmiş ifadesidir" dedi.

Kalın, "Türkiye'nin yüzüncü yılını gelin birlikte inşa edelim" çağrısının içinde savunma sanayi, dış politika, güvenlik, eğitim, sağlık, altyapı ve ulaştırma gibi Türkiye'yi büyüten bütün başlıkların olduğunu belirterek, şunları söyledi:

"Hak ve özgürlükler var, demokrasi var, Cumhuriyetin temel değerleri var. Mesela bugün tartışılır işte başörtüsü meselesi. Şimdi anayasayla ilgili Cumhurbaşkanımızın da talimatlarıyla bir hazırlık yapıldı. Adalet Bakanımız da dün Kabinede yapılan hazırlığı da sundu. Cumhurbaşkanımız da Millete Hitap konuşmasında söyledi. O tekemmül ettiriliyor, tamamlandığı zaman Meclis'e gönderilecek."

AA