Ekmek fiyatları neden yükseliyor?

İstanbul Fırıncılar Odası ekmek fiyatlarında artış yapılması için başvuruda bulundu. Oda Başkanı Erdoğan Çetin’e göre fiyatları en çok etkileyen konu kaçak fırınların sayısının fazla olması. Çetin, sayının fazla olması nedeniyle mevcut fırınların üretim kapasiteleri düştüğünü, düşen kapasite nedeniyle üretim yapan fırınların maliyetlerinin arttığını belirtti.

Herhangi bir dükkânda unlu mamul satışı yapılabiliyor ancak ekmek üretiminin yapılabilmesi için Tarım ve Orman Bakanlığı’na bağlı ilçe tarım müdürlüklerinden işletme kayıt belgesi, ilçe belediyelerinden de ruhsat alınması gerekiyor. Bu ruhsatın alınabilmesi için de 400 metrekare alana sahip olmak, işletmenin üzerinde herhangi bir oturum olmaması ve dört tarafının açık olması gibi şartlar aranıyor. Ancak unlu mamul atışı yapılan dükkan açan, ruhsatı olmadığı halde ekmek üretimi de yapıyor. Bu da kaçak fırın olduğu anlamına geliyor.

İstanbul’da 3200 fırın var, bunların 2860 tane ekmek üretme ruhsatı bulunuyor. Ekmek üretimi yapan yaklaşık 300 yerin ise ruhsatı bulunmuyor. İstanbul Fırıncılar Odası’nın rakamlarına göre, İstanbul’un günlük ortalama ekmek üretimi 17-18 milyon adet, bunun yüzde 10’u ise kaçak fırınlar tarafından üretiliyor. Kaçak fırınlar, mevcut fırınlar yaptıkları ekmek üretimiyle, ruhsatlı fırınların üretim kapasitelerini düşmüş oluyor. Bu nedenle de İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Erdoğan Çetin, ekmek fiyatlarındaki en büyük etkinin kaçaklar yüzünden olduğunu savunuyor.

"Kapasite kullanım oranlarının dolması gerekiyor"

İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Erdoğan Çetin, "Ekmek üretebilmek için ekmek ile alakalı bir ruhsat almanız gerekiyor. Unlu mamuller ruhsatı ayrı, ekmek ruhsatı ayrı. İstanbul’da bazı ilçelerde bu konuya hassasiyetle dikkat ediliyor ama bazı ilçelerde maalesef dikkat edilmeyen bir konu. Unlu mamuller ruhsatıyla İstanbul’da ekmek yapan fırınlar maalesef var. Bir şekilde mevcut korunarak veya işletme kayıt belgesi olanlar ruhsatlandırılarak bir noktada bu konuyu kesip İstanbul’un bu manadaki problemini çözmek gerekiyor. Yetkililerden biz şunu talep ediyoruz; bir defaya mahsus ruhsatlandırılsın. İşletme kayıt belgesi olanlar ekmek üretimine müsaitler şu anda. Tarım Bakanlığı’na göre işletme kayıt belgesi olanlar ekmek üretebiliyor fakat bunlara geçmiş yıllarda ruhsat aranmaksızın işletme kayıt belgesi verilmiş. Yaklaşık sayıları 300 olan ruhsatsız fırınımız. Önerimiz, bundan sonrası için en azından 1 defaya mahsus uygun olanlar, kriterleri yerine getirenler ruhsatlandırılsın. Uygun olmayanlar da bir şekilde unlu mamul işlerine devam etsinler, üretmesinler.

İstanbul’daki vatandaşlarımızın pahalı ekmek yememesi için kapasite kullanım oranlarının dolması gerekiyor. Bu da sürekli fırın açılmasıyla olmuyor.

Bir şekilde kaçak fırın açılması en azından bundan sonra durdurulmalı, yönetmeliğe göre fırın açılmalı. Sürekli ekmek fiyatları gündeme geliyor. Ekmek fiyatlarını gündeme getiren en önemli konulardan bir tanesi bu, sürekli fırın açılması. Bir noktada artık fırın açılması durmalı, satış olabilir ama fırın ne kadar çok açılırsa insanların mevcut kapasiteleri düşüyor. Düştükçe de sürümü bulamadıkları için fiyat noktasında geliyorlar. Biz yetkililerden bu manada destek istiyoruz" dedi.

"Haksız rekabet"

Fırıncı esnafı da kaçak fırınlardan şikayet ederek, kaçak fırınların haksız rekabete yol açtığını belirtti. Fırıncı Aladdin Çelebi, "Bir sürü ruhsatım var. Tarım Bakanlığından belediyesine kadar hepsi mevcut. Bunların olmadığı yerler de var. Denetimler sıfır yani bu kaçak fırın açılması sorun, büyük sıkıntı yaşıyoruz. Fiyatları bunlar da etkiliyor, haksız rekabet" diye konuştu.

Bir diğer fırıncı Serkan Sevinç ise "Bizim ruhsatımız var. Resmi çalışıyoruz. Bu gayri resmi fırınlar piyasaya giriyorlar, ucuz ya da sağlıksız ekmek veriyorlar. Bu da ister istemez bizi etkiliyor. Bizim ekmek sayımız yüksek olunca zarar etmeyeceğiz, bu merdiven altı veya ruhsatsız fırınlar devreye girdiği için biz onlardan etkileniyoruz" dedi.

Vatandaş zam istemiyor

Vatandaş ise ekmek fiyatlarına zam gelmesini istemiyor. Fırından ekmek alan Murat Çiftçi, "Her gün 20 liralık ekmek alıyoruz. Bir kişi çalışıyorum, yetişemiyoruz" dedi. Fırında ekmek alan bir diğer kişi olan Sinan Özdemir, "Zam yapmaları normal bir şey, istemiyoruz tabi. Ama yapacak bir şey yok" şeklinde konuştu.