10 Ocak, 60 yıldır gazetecinin günü

212 Sayılı Yasa, Milli Birlik Komitesi’nce 4 Ocak 1961’de kabul edildikten sonra, 10 Ocak 1961 günü Resmi Gazete’de yayınlanarak aynı gün yürürlüğe girdi. Gazete sahipleri, bu yasanın “çıkmaması” yolunda çaba gösterirler. Okurlar, 10 Ocak sabahı gazetelerini aldıklarında, “Gazetemizi Üç Gün Kapatıyoruz” başlığı ve çerçeve içinde dokuz gazete sahibinin ortak bildirisiyle karşılaşırlar. Bildiride, özetle “Milli Birlik Komitesi tarafından ilan edilen basınla ilgili kanunlar, milletçe girilen bu aydınlık devirde, basını emsali görülmemiş bir tehlikenin içine atmıştır” denilmektedir.

“Akşam, Cumhuriyet, Dünya, Hürriyet, Milliyet, Tercüman, Vatan, Yeni İstanbul, Yeni Sabah” imzalı ortak bildiride, başvurularının sonuçsuz kalması nedeniyle “teessürlerinin ifadesi olmak üzere” gazetelerini üç gün kapatma kararı aldıkları da duyurulmaktadır. Dokuz gazetenin sahibi, yasa daha Resmi Gazete’de yayınlanmadan, ortak bildiriyi kaleme alıp gazetelerini kapatmaya karar vermişlerdir. 9 Ocak’ta alınan karar 10 Ocak 1961’de yayınlanmadan önce, patronlara karşı ilk tepki, gazetelerin yazı işleri müdürlerinden gelir: Çoğu, söz konusu bildirinin çıktığı gazetelerine “Sorumlu Müdür” olarak imzalarını koymayacaklarını bildirirler. Dünya’dan Sami Karaören ve Hikmet Çağlayan, Milliyet’ten Hasan Yılmaer ve Vatan’dan Mesut Özdemir ile Gökşin Sipahioğlu bu müdürler arasındadırlar.

Karşı bildiri yazıldı

İstanbul Gazeteciler Sendikası da bir bildiri yayınlayarak, gazete çıkarmama kararını onaylamadıklarını duyurur. Bildiride, “27 Mayıs öncesinde fikir işçilerinin cop yedikleri, hapse girdikleri, yollarının kesildiği günlerde herhangi bir davranışta bulunmayan gazete sahiplerinin tutumu” eleştirilir ve “Fikir işçilerinin haklarını teminat altına alan kanunun çıktığı sırada, gazete kapatmak suretiyle Milli Birlik Komitesi’ni protesto yoluna gitmeleri” kınanır. Gazeteciler, sessiz bir yürüyüş de yaparlar. Sendika, üç günlük boykot sırasında “Basın” adlı bir gazete yayınlamaya karar verir. 11 Ocak 1961’de çıkarılmaya başlanan, ortak ürün “Basın” gazetesinin sahipliğine sendika üyesi Selçuk Çandarlı, Genel Yayın Müdürlüğü’ne Abdi İpekçi, Sorumlu Yazı işleri Müdürlüğü’ne Semih Tuğrul ve Teknik Müşavirliği’ne Murat Kayahanlı getirilir. Okurların ilgi gösterdikleri gazete, 100 bin tiraja ulaşır. Sonraki yıllarda bu tarih, “10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü” olarak kutlanmaya başlanır.